Voor online bestellingen plaatsen, internetbankieren of een ov-kaart kopen bij een automaat gelden vanaf vandaag nieuwe Europese regels. Bedrijven moeten ervoor zorgen dat ook mensen met een beperking dat ‘gewoon’ kunnen doen. Ondanks een Europese wet, denken organisaties die zich hiermee bezighouden dat het nog jaren duurt voordat alle websites en elektronische apparaten volledig toegankelijk zijn.
Iemand die elke dag ziet hoe het beter kan, is Tim Kroesbergen. Op het treinstation van zijn woonplaats Arnhem rijdt hij in zijn elektrische rolstoel naar de kaartautomaat. Hij pakt zijn bankpas om een treinkaartje te kopen. Als hij wil betalen, gaat het mis: de pinautomaat zit veel te hoog. Hij kan niet zien wat er op het scherm staat, zijn bankpas er niet bijhouden en zijn pincode niet intoetsen.
En zo komen mensen met een beperking allerlei obstakels tegen. “Ik kan het aanraakscherm goed bedienen, maar dat scherm is niet geschikt voor mensen die het van het voelen moeten hebben”, zegt hij. “Dan heb je echte knoppen nodig. En er zijn genoeg mensen die hun armen niet ver genoeg kunnen uitstrekken om met een ov-chipkaart in te checken.”
Tienduizenden sites ontoegankelijk
Ook online is het niet makkelijk voor mensen met een beperking, ziet Level Level. Dit adviesbureau uit Rotterdam onderzoekt jaarlijks de toegankelijkheid van honderden webwinkels. Vaak ontbreekt het kleurcontrast, waardoor mensen die niet goed kunnen zien nóg meer moeite hebben om de website te bekijken.
Wat ook vaak voorkomt: websites die niet duidelijk maken waar een link naartoe gaat of wat een knop doet. Of afbeeldingen die niet zijn omschreven. Die informatie is cruciaal voor blinde en slechtziende mensen: daarmee kan software die een website voorleest deze personen helpen navigeren.
Het beeld wordt bevestigd door een recent groot Europees onderzoek, waarvoor ook ruim 30.000 Nederlandse websites zijn bekeken. De conclusie: 93 procent ‘zakt’ voor de toegankelijkheidstest.
“Ik loop er elke dag tegenaan”, zegt Ferry Molenaar. Hij is blind en navigeert websites met behulp van voorleessoftware. “Dat werkt goed als een website goed is gebouwd. Maar ik merk elke dag dat dit niet het geval is.”Ferry Molenaar is blind en merkt dat websites veel minder toegankelijk zijn voor hem.
“Als ik een website bezoek, ben ik eerst een minuut bezig om uit te zoeken hoe die technisch in elkaar zit”, legt hij uit. “En dan komt er eerst nog een cookiemelding. Cookies accepteer ik altijd maar, anders kom ik in een technisch rampscenario terecht. Ik ben zolang bezig met het eerst begrijpen van een website, voor ik hem daadwerkelijk kan bezoeken.”
‘Bedrijven moeten erop gewezen worden’
Dat zoveel websites niet toegankelijk zijn, komt doordat makers er niet altijd bij stilstaan, zegt Jan Jaap Slobbe van Stichting Accessibility. “Vaak zijn ze niet bekend met het onderwerp”, zegt hij. “En als dat wel zo is, weten ze niet goed hoe ze de problemen moeten oplossen.”
Ook heeft de Europese toegankelijkheidswet volgens hem onvoldoende aandacht gekregen. “De wet gaat nu van kracht, maar dat is al jaren bekend. Ik heb bedrijven gesproken die er twee maanden geleden pas achter kwamen. Vooral van grotere bedrijven verwacht ik beter: die hebben hele afdelingen met juristen die al jaren weten dat dit eraan komt.”
Terwijl er voor bedrijven ook kansen liggen, vinden MKB-Nederland en VNO-NCW, de vertegenwoordigers van het bedrijfsleven. “Wij vinden dat alle Nederlandse ondernemers hiermee aan de slag moeten”, zegt projectleider toegankelijkheid Mohamed Nabih. “Met een toegankelijke website bereik je miljoenen mensen met een beperking die volledig mee moeten kunnen doen.”
Grote verandering duurt nog jaren
Toch denken organisaties dat het nog jaren gaat duren voordat de tienduizenden websites aangepast zijn voor mensen met een beperking. “Bij een groot bedrijf duurt het al snel anderhalf jaar”, zegt Ron Beenen van Deque. Dit bedrijf ontwikkelt de software waarmee het Nederlandse en Europese onderzoek is uitgevoerd. “Als niet álle afdelingen eraan meewerken, ga je er nooit komen.”
Bedrijven moeten er bij alles wat zij ontwerpen rekening mee houden, zegt ook Slobbe van de Stichting Accessibility. “Je wil voorkomen dat klanten prima iets kunnen bestellen, maar bij het betalen tegen een scherm aanlopen waar ze niet uitkomen.” Hij hoopt dat de toezichthouders maatregelen gaan nemen, nu zij de wet vanaf vandaag kunnen handhaven. “We hebben nog een lange weg te gaan.”
Boetes bij overtredingen
In Nederland zijn meerdere toezichthouders voor de Europese toegankelijkheidswet. De NOS vroeg ze naar de hoogte van de boetes die zij kunnen opleggen als producten of diensten onvoldoende toegankelijk zijn.
