Volgens BelTA heeft president Aleksandr Loekasjenko op 31 oktober gezegd dat het Russische raketsysteem „Oreshnik” in december op paraatheid wordt gesteld en dat Minsk het kan gebruiken tegen het Westen als dat nodig wordt geacht. Loekasjenko omschreef het wapen als “vreselijk” en waarschuwde dat hij samen met president Poetin kan besluiten het in te zetten — de uitspraak bevatte expliciete dreigementen richting Europese landen. De verklaring werd gedaan tijdens een werkbezoek aan de regio Vitebsk en markeert een duidelijke escalatie in de retoriek rond de plaatsing van Russische strategische systemen op Wit-Russische bodem.
Technische en operationele kenmerken van „Oreshnik”
Het „Oreshnik”-complex wordt in westerse analyses beschreven als een nieuw Russisch middellangeafstandsraketsysteem met hoge snelheid en de capaciteit om meerdere doelwitten met gescheiden rijzende gevechtskoppen te raken, wat het onderscheppen bemoeilijkt. Russische verklaringen en westerse berichtgeving signaleren een bereik dat grote delen van Europa kan bereiken en wijzen op zowel conventionele als nucleaire inzetmogelijkheden, wat de strategische impact vergroot. De combinatie van mobiliteit, snelheid (hypersonische kenmerken) en de mogelijkheid voor nucleaire bewapening verhoogt de druk op Europese luchtverdediging en strategische afschrikking. Dit soort capaciteiten en oefeningen zijn eerder door internationale media en waarnemers gekoppeld aan geplande gezamenlijke oefeningen en demonstraties van kracht tussen Rusland en Wit-Russland.
Geopolitieke gevolgen en veiligheidsreacties
De aangekondigde plaatsing van „Oreshnik” in Wit-Russland wordt door westerse en Oekraïense experts gezien als een significante wijziging van het regionale veiligheidsbeeld: stationsering dichter bij Europa verkort detectie- en reactietijden voor de verdediging van NAVO-landen en vergroot het bereik richting westerse hoofdsteden. Voor Oekraïne betekent het volgens militaire analisten een extra dreighoek vanuit het noorden en voor de NAVO een mogelijke noodzaak tot herijking van verdediging en curatieve maatregelen, zoals versterking van lucht- en raketverdediging in het oostelijke vleugelgebied. De stap kan ook leiden tot een intensivering van politieke en militaire coördinatie tussen bondgenoten om de afschrikking te vergroten en de paraatheid te verhogen. Internationale reacties zullen naar verwachting zowel diplomatiek als in concrete versterking van militaire capaciteiten tot uiting komen.
Achtergrond en bredere context van plaatsing in Wit-Russland
De aankondiging sluit aan op eerdere uitspraken van president Poetin over mogelijke plaatsing van „Oreshnik” in Wit-Russland en op waarnemingen van bouwactiviteiten bij onder meer het dorp Pavlivka bij Minsk, waar sinds juni 2024 nieuwe militaire infrastructuur wordt aangelegd en deskundigen vermoeden dat strategische systemen kunnen worden gehuisvest. Wit-Russische functionarissen, waaronder de woordvoerster van de president, meldden dat de voorbereidingen voor stationering vergevorderd zijn; Loekasjenko stelde daarnaast dat Minsk recente nucleaire wapens van Rusland heeft ontvangen en oefent met hun bediening. Samen vormen die elementen volgens analisten een patroon van verdieping van militaire integratie tussen Moskou en Minsk, met verstrekkende gevolgen voor Europese veiligheid en voor de soevereiniteit van Wit-Russland op defensieterreinen.
